Yılların, şehirlerin, mekanların değiştiremediği bir şey varsa, onun adı aşktır. 1970’li yılların Çukurova’sı, hırsların yarıştığı, kibirlerin soyadına gizlendiği, yoksulluğun midedeki açlık furyasında saklı kaldığı o kıymetli zamanlar. Şimdi ki aşkların içindeki yoksullukla, o zaman ki yoksulluğu yarıştırdığınızda hangisinin altını bakıra döndü? Şimdi aşklar sosyal medyadaki trend topic, o zaman ki aşkların yoksulluğu ise güç ile, iktidar ile, gözü dönmüş öfke ile savaşacak kadar yoğun ama yine yenilen, kaybolan, gecenin karanlığında kör kalan riyakarlar değil, burnunun ucundaki gerçekleri görmeyenler değil, aşk oluyor.
Edebiyat yapmak bir yana, Bir Zamanlar Çukurova tam da bahsettiğim cinsten bir hikaye. Hem bilindik hem sıradışı, hem ağır hem de hafif kalan konuşmalar, ucu ucuna kendiyle sohbet eden izleyiciler görüyorum karşımda. İstanbul’un kalabalığında kaybolan Yılmaz ile Züleyha Yamanlar çiftliğinde ateşten kıskacın içinde kalacağından habersiz yeni bir hayat kurmak için çabalarken, iki kişilik dünyaları da başlarına yıkılacaklarını nereden bilsin. Tam denize düşenin yılanın çıkmazında kalma hikayesi değil mi?
Dizinin ana teması Yılmaz ile Züleyha’nın kör noktalarda yaşayacağı imkansız aşkı ve Demir’in Züleyha’da aradığı aşkın sürekli bir rüzgarla kendisine geri dönmesi olacak. Çukurova’daki aşkların uzun uzadıya, efsanelerinin geceleri bitirmez hikayelerinin anlatıldığı bir şehir olduğunu hepimiz biliyoruz, ama demek ki 1970’lerin Çukurova’sında Hünkar gibi hanım ağaların ırgatlarının karşısında boynu bükülmesin, soyadlarındaki ihtişam eksilmesin diye yapabileceklerinin aşkın kıstasından çok daha ötede bir yerde olduğunu da öğrenmiş olduk. Her ne kadar alim olursan ol, her ne kadar köylüne sahip, halkına bilge olursan ol sınanacağın yer kendi evin, kendi adın, kendi evladın olursa zalim de olursun gaddar da. Cabbar olman gaddar olmayacağın anlamına gelmiyor ne yazık ki!
Züleyha’nın üvey erkek kardeşi yüzünden 10 dakikadan daha kısa bir sürede hayatları değişen Yılmaz ve Züleyha’nın tek çıkış yolu kaçmaktı. Şehir olmaz, evlenmek olmaz, sigortalı bir iş olmaz. O zaman asker arkadaşın, tertibim dediğin dostunun yanına çalışmaya gelmekten başka çare kalmaz. Çare diye sarıldıkları dostun adı, arkasında kindar iki gözü olan bir sahtekardır. Çaldıkları kapının ardında bir tek iki yüzlülük, öfke, karaya çalınmış gurur altındaki kibir değil, Yılmaz’ın biricik aşkı Züleyha’ya dikilmiş bir çift kem göz vardı.
Züleyha’nın çiftlikte kendilerine bir yer bulmak için ‘Kardeşiz’ diye söylediği yalan bütün olayların zincirleme bir kaza gibi başlamasına neden olan ilk adım oldu. Demir’in eski eşi Filiz’in ikinci evliliğinden olan çocuğu ise ilk başta Hünkar’ın yeğenine ‘Demir kısır mı?’ sorusunu aklına getirdi. Bu haber yayıldığında dile pelesenk olacak sorusunun öz izlemesi gibiydi. İlk bakışta, ilk görüşte ya da ilk korkuşta Demir’in Züleyha’dan etkilenmesi ise, sanıyorum ki Züleyha’nın Yılmaz’dan hamile kalacak olmasıyla Hünkar’ın gelecek gelin adayı olacaktır.
Tüm bu olaylar silsilesinde ayakta kalacak olan iktidarın elindeki güç mü olacak yoksa ufacık bir toprakta filizlenen, yarım kalmışlığın hikayesini anlatan Yılmaz ile Züleyha’nın aşkı mı?
Bir Zamanlar Çukurova dizisinin ana temasını anladığım zaman, dizinin ilk yarım saati, Halil Cibran’ın büyülü sözleri geldi aklıma; ‘Para! Vefasız aşkın kaynağı; sahte ışığın ve zenginliğin kaynağı; zehirli su dolu bir kuyu; ta geçmişten gelen bir gözü dönmüşlük’ ve ‘Biz aşk adına yoksulluğun zorluğunu, sefaletin acısını, ayrılığın boşluğunu çekiyoruz’ bu da Yılmaz ve Züleyha’nın gün yüzü görmeyen aşkına gelsin.